ستیڤن هوکینگ

ستیڤن هوکینگ ، زانایێ فیزیایا تیوری و گەردوناسیێ ، ژدایکبووویە ٨ ی مەها کانوونا دووێ سالا ١٩٤٢ ل ئوکسفورد ، ئینگلتەرا . بەرنیاسە ب ئەقلێ خۆ یێ نەئاسایی و روحا وی یا بێداوی ، و بەشداریێن هوکینگی بو زانستی نیشانەک هێلایە ل دنیایێ کۆ نەهێتە ژێبرن .

چێروکا ژیانا هوکینگی ب ئیرادا بێ هاوتا و زیرەکییا هزری دیارە . سەرەرای ئەو ئاستەنگێن نەخۆشیا لاوازکرنا لڤینێن دەماران دروستدکەت ، بەلێ ل کۆمەڵگەها زانستی دا ئەو بەرزبوویە ، پێشکێشکرنا دیتنەکا پێشەنگ کۆ تێگەهشتنا مە بۆ گەردوونی قاڵب دەت . حەزا هوکینگی بۆ فیزیایێ هاتییە هەڵکرن ل زانکۆیا ئوکسفورد ، پاش ل زانکۆیا کامبریج شین بوو ، کۆ دەست ب خواندنا دکتورایێ کرییە لژێر دەستێ دێنیس شیاما (Dennis Sciama) ل سالا ١٩٦٢. ئەڤ قۆناغە بەشەکێ پێکهاتی بوو د گەشتەیا وی دا ناڤ فیزیایا تیوری .

لێکۆلینێن هوکینگی گەهشتنە گۆپیتکێ ب کارێ وی یێ پێشەنگ دەربارەی کونێن رەش . پێشنیارا وی ل سالا ١٩٧٤ ب ناڤێ (تیشکا هوکینگی) شۆرەش کرد د ڤی بواری دا ، پێشنیارکرن کۆ کونێن رەش نەبەس ڤالەهیێن ئەبەدینە کۆ ژبەری دەمەکێ هەبوون ، بەلکو شوینا وێ تیشکێ بەرددەت و هێدی هێدی بەلاڤەدبیت .

هەرچەندە هوکینگی ب شێوەک راستەوخۆ بەشداری ڤەدیتنا ئەسمانی نەبوو ، لێ کارێ وی یێ تیوری کاریگەرییەکا کویر و درێژ هەبوو د ڤی بواری دا . تێگەهشتنا وی یا کویر بۆ گەردوناسیێ و سروشتێ سەیر یێ کونێن رەش بوویە ئەگەر زانینا مە مەزنتر بیت ب ڤان دیاردێن ئەسمانی .

دانپێدان ب سەرکەفتنێن وی یێن هزری هاتییە کرن ب چەندین ناسناڤێن شکۆدار ، ژ وانا ناسناڤێ ئەلبرت ئەنیشتاین ، مەدالییا کوپلی ، و مەدالییا سەرۆکاتییا ئازادیێ . پرفرۆشترین پەرتووکا وی ، "A Brief History of Time," ئاڵۆزیێن تیورا زانستی ئینایە بەر چاڤێ جەماوەرێ گشتی . نساخییا وی هاتییە دیارکرن ب رەقبوونا فرع یا ئەتروفیکی لدەمێ ژیێ وی ٢١ سال ، هوکینگ تووشی ئاستەنگێن کەسی یێن مەزنبوو . گەل هندێ ژی ، خۆراگرییا وی ، و هەستێ وی یێ نوکتا یێ خۆش ، ئەو کرییە هێمایێ هیڤی و گشتگیریێ . میراتێ ستیڤن هوکینگی ژ جیهانا ڤەدیتنا زانستی دبوریت . ل هەمبەر زەحمەتیێن ژیانێ وەک روناهییا ئیلهامێ و دیموکراسیکرنا زانستی و جسارەتا وێرەکیێ د راوەستیت . میراتێ وی یێ بەردەوامە بۆ هەلکرنا خەیالا جیلێن داهاتی ، کۆ جهێ وی د تۆمارێن مێژوویێ دا پشتراسدکەت وەک ئێک ژ مەزنێن دروست یێ زانستی .